مردم بدانند/ پیشنهاد های لحظه آخری ایران به اروپایی ها هم رد شد

زیاده خواهی غرب پایان ندارد. به‎رغم این‎که گفته می‎شود عراقچی رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در ساعت های پایانی اجرای اسنپ بک، پیشنهاد دیگری به طرف غربی داده، اما تروئیکا پیشنهاد تهران را رد کرده است. آن طور که گاردین گزارش کرده است، در این پیشنهاد، ایران پذیرفت بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تنها به یکی از سایت‌های بمباران‌شده و نه همه آن‌ها دسترسی داشته باشند. همچنین تهران حاضر شده  ظرف ۴۵روز طرحی درباره نحوه رسیدگی به ۴۰۰کیلوگرم اورانیوم با غنای بالا ارائه کند؛ مهلتی که از پیشنهاد قبلی ۹۰روزه کوتاه‌تر بوده. در مقابل، تهران خواستار لغو دایمی تهدید بازگشت همه تحریم‌های سازمان ملل متحد شد. در این میان اما یکی از دیپلمات‌های اروپایی به گاردین گفته است: «وزارت خارجه ایران تصور می‌کرد ما در نهایت از اجرای اسنپ‌بک صرف‌نظر می‌کنیم، اما هیچ پیشنهاد جدی روی میز نگذاشتند. عراقچی این موضوع را به‌کلی اشتباه محاسبه کرد.» رصد اخبار به خوبی نشان می‎دهد که اسنپ فک فعال خواهد شد. نمی توان گفت که اجرایی شدن اسنپ بک هیچ تاثیری بر ایران نخواهد گذاشت اما تحریم های گسترده آمریکا باعث شده که اسنپ بک تاثیر خود را از دست بدهد . عراقچی نیز در پیامی با اشاره به بدعهدی طرف غربی نوشت: «همان‎طور که در نامه مشترک سه کشور ایران، چین و روسیه نیز بر آن تأکید شده است، اقدام سه کشور اروپایی در زمینه فعال سازی سازوکار اسنپ بک از مبنای حقوقی و قانونی برخوردار نبوده و از نظر سیاسی نیز مخرب تلقی می‌شود. کشورهایی که به تعهدات خود عمل نمی‌کنند، حق ندارند از مزایای توافقی بهره مند شوند که خود آن را تضعیف نموده‌اند. هیچ اقدامی نمی‌تواند توالی رویدادهایی را که منجر به اتخاذ اقدامات قانونی جبرانی از سوی ایران ذیل توافق هسته‌ای شد، نادیده انگارد.» 

لاریجانی : ۹۵ درصد تحریم ها پیش از اسنپ بک هم وجود دارد

در این میان اما ایران به این زیاده خواهی غرب پاسخ خواهد داد. علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان،  در گفت‌وگو با شبکه «پی‌بی‌اس» آمریکا  به صراحت هشدار داد که «اگر تحریم‌های سازمان ملل دوباره بازگردد، ایران هرگونه صدور مجوز برای بازرسی از تأسیسات هسته‌ای خود را متوقف خواهد کرد.» علی لاریجانی در گفت و گوی دیگری که با رسانه ملی داشت، به تبیین شرایط موجود و فضای حاکم در پسااسنپ‎بک پرداخت و این که درباره ماجرای مکانیسم ماشه و تحریم‌ها، بین ایران و غرب چه گذشت اظهار کرد: «در دنیا سابقه ندارد که یک مرکز هسته‌ای بمباران شود، در صورتی که دبیرکل آژانس و شورای حکام نیز محکوم نکردند. اولین پیشنهاد اروپا این بود که اگر ایران با آژانس توافق کند، اسنپ‌بک را پس می‌گیریم. ایران با ملاحظاتی این پیشنهاد را قبول کرد اما حرف‌شان را عوض کردند.» وی افزود: «طرح روسیه، تأخیر در اجرای اسنپ‌بک به مدت ۶ ماه بود، ایران قبول کرد، اما اروپا قبول نکرد. اروپا طرح دیگری داد که بعد از موافقت با آژانس، با آمریکا نیز مذاکره شود، ایران پذیرفت با آمریکا در قالب ۱+۵ نیز مذاکره کند اما بعداً حرف‌های دیگری زدند. برای ما مشخص بود طرف مقابل در مذاکره جدی نیست و مذاکرات به سرانجام نمی‌رسد، اما نمی‌خواستیم این ها به رسانه‌ها بگویند ایران اهل مذاکره نیست.» وی در ادامه درباره زیاده خواهی های غربی ها گفت: «اروپایی‌ها اصرار کردند باید پیرامون موشکی ایران مذاکره کرد. بعضی افراد در داخل می‌گویند چرا مذاکرات به سرانجام نمی‌رسد؟ بدانند که ما به دنبال حل مسئله هستیم و به دنبال فشار بی‌جهت به کشور نیستیم! اما در ایران کسی از سیاستمداران وجود دارد که بگوید ایران برد موشک‌های خود را به زیر ۵۰۰ کیلومتر کاهش بدهد؟» لاریجانی درباره اثر اسنپ بک نیز گفت: «اسنپ‌بک، ارتباطی با وقایع نظامی ندارد.  ۹۵ درصد تحریم‌ها از گذشته وجود دارد، شاید ۵ درصد تحریم‌های جدید متفاوت باشد.» 

چانه زنی  در وقت های اضافه

با وجود این، در آستانه فعال شدن خودکار تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران؛ چین و روسیه با ابتکاری تازه پیشنهاد داده‌اند که اجرای این روند برای مدت شش ماه به تعویق بیفتد. این اقدام اگرچه روزنه‌ای برای ایجاد فضای دیپلماتیک جدید گشود، اما همزمان موجب شکل‌گیری جدالی تازه در صحن شورای امنیت شد. برخی رسانه‌ها نیز مدعی شدند که ایران برای تقویت این ابتکار، امتیازاتی به غرب پیشنهاد کرده است. در همین زمینه، یک مقام ایرانی بیان کرده که در صورت تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ با هدف تعویق بازگشت تحریم‌ها، امکان دسترسی فوری بازرسان بین‌المللی به تأسیسات هسته‌ای نطنز فراهم خواهد شد. با این حال طبق گفته رسانه ها ، سه کشور اروپایی عضو برجام ــ فرانسه، آلمان و بریتانیا ــ از پذیرش این طرح خودداری کردند و بر موضع سختگیرانه خود تأکید ورزیدند. این موضوع باعث شد که فضای مذاکرات همچنان پرتنش باقی بماند و امیدها به توافقی سریع کاهش یابد. با وجود این، همان منبع ایرانی تأکید کرده است که هنوز امکان دستیابی به توافقی در آخرین لحظه وجود دارد و در صورت همراهی شورای امنیت با پیشنهاد روسیه و چین، زمینه برای بازدید بازرسان آژانس  از نطنز به سرعت فراهم خواهد شد. ارائه این طرح در شرایط حساس کنونی اگرچه به مثابه کورسوی امیدی برای کاهش تنش‌ها تلقی می‌شود، اما همان‎طور که اشاره شد، بیشتر ناظران بر این باورند که با توجه به مواضع سخت اروپا و بی‌اعتمادی گسترده میان طرف‌ها، احتمال پذیرش کامل پیشنهاد مشترک مسکو و پکن اندک است. بدین ترتیب، چشم‌انداز آینده همچنان مبهم باقی مانده و معادلات سیاسی و دیپلماتیک پیچیده‌تر از گذشته به نظر می‌رسد. حالا در این ساعات پایانی باید منتظر ماند و دید که نتیجه نشست شورای امنیت در نیمه شب یک‎شنبه چه خواهد بود.

خراسان